Đừng nhầm lẫn đẩy mụn với nổi mụn, kích ứng, dị ứng

Khi dùng các thành phần AHA, BHA hay retinoids, bạn thường gặp hiện tượng đẩy mụn (purging) – dấu hiệu cho thấy các hoạt chất có tác động tốt đối với da. Nhưng ‘đẩy mụn’ và ‘nổi mụn’ (breakout) lại khá giống nhau. Đọc bài viết để phân biệt ngay nhé!

Đừng nhầm lẫn đẩy mụn với nổi mụn, kích ứng, dị ứng

Đẩy mụn (purging) là gì?

Đẩy mụn được định nghĩa là hiện tượng tình trạng da hiện tại của bạn xấu đi. Đó có nghĩa là nếu bạn bị tắc nghẽn lỗ chân lông, chúng có thể biến thành mụn đỏ hoặc mụn mới. Nếu bạn có mụn nhỏ, chúng có thể trở nên khó chịu và sưng to hơn. Triệu chứng của bạn sẽ trở nên xấu đi rồi lại tốt hơn. Nhìn chung hiện tượng này sẽ lắng xuống ở bất kỳ đâu từ 2 tuần (với BHA) đến 6 tuần (với các loại retinoids) và sau đó da bạn sẽ trở nên cải thiện.

Tuy nhiên, nếu hiện tượng mụn kéo dài hơn 3 tháng, mụn mới có thể không phải là kết quả của việc đẩy mụn. Nếu triệu chứng của bạn xấu đi liên tục, đó không phải là đẩy mụn và bạn cần cân nhắc chuyển sang sản phẩm khác.

Đẩy mụn được định nghĩa là hiện tượng tình trạng da hiện tại của bạn xấu đi

Lưu ý, đẩy mụn chỉ xảy ra khi bạn dùng các hoạt chất tẩy da chết như AHA, BHA, sản phẩm lột, tẩy da chết vật lý hay retinoids. Vì sao? Vì các chất tẩy da chết khiến cho các khu vực bị tắc nghẽn được đẩy từ bên trong ra bên ngoài bề mặt da. Do vậy, bạn không thể bị đẩy mụn nhờ dùng kem dưỡng ẩm hay kem chống nắng mới. Nếu bạn thấy da được đẩy mụn sau khi dùng một loại dưỡng ẩm mới (hay bất kỳ sản phẩm mới nào không chứa các hoạt chất tẩy da chết), có thể bạn đã bị nổi mụn (breakout).

Đẩy mụn và breakout khác nhau ra sao?

Nếu bạn dùng một sản phẩm mới và bắt đầu nổi mụn ở những vùng da trước nay bạn không nổi mụn, có thể đó không phải là đẩy mụn. Cụ thể, nếu trán bạn thường ngày sạch mụn, nhưng bạn lại bị mụn khi dùng loại tẩy da chết mới mua, và hiện tượng nổi mụn này không lắng dịu sau vài tuần, có thể bạn đã bị breakout. Thực ra có khả năng bạn bị nổi mụn ở những khu vực mới trong khi đang đẩy mụn, nhưng nếu hiện tượng mụn này tiếp tục trong thời gian dài mà không có cải thiện, nghĩa là bạn đang bị mụn và nên ngừng ngay việc sử dụng sản phẩm.

Vậy làm sao để phân biệt đẩy mụn với dị ứng và kích ứng?

Nếu da nổi nốt đỏ li ti và ngứa ngứa không giống mụn bình thường thì đây rất có thể là da bạn đang bị dị ứng. Bạn nên thử dừng sử dụng sản phẩm BHA/AHA một thời gian xem có đỡ không để xác định rõ nguyên nhân. Bạn có thể thử lại sau khi da sạch, nếu thấy hiện tượng này lại xuất hiện thì khả năng là bạn dị ứng với sản phẩm.

Thông thường, khi bị đẩy mụn, da bạn có thể bị đỏ do mụn hình thành. Đây là hiện tượng bình thường. Nhưng nếu bạn bị kích ứng, da sẽ trở nên nóng, đau nhói và nhạy cảm. Để xem có phải thực sự là da bị kích ứng không, hãy dừng sản phẩm trong khoảng 2 tuần. Nếu da bạn dịu lại sau khi dừng sử dụng sản phẩm, có thể da đã bị kích ứng. Nếu da bạn vẫn không khá hơn sau khi ngừng sử dụng, có thể bạn đã bị đẩy mụn hoặc nổi mụn.

Thông thường, da bị kích ứng khi tẩy chết quá mức, dẫn đến lớp màng chắn tự nhiên của da bị đứt đoạn và khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập. Trong trường hợp này bạn nên tìm đến các sản phẩm BHA/AHA với nồng độ % thấp hơn cho da quen dần với acid rồi tăng dần nồng độ theo thời gian.

Khi nào nên ngưng sử dụng sản phẩm

Khá khó để quyết định khi nào bạn nên dừng một sản phẩm vì bạn không bao giờ biết được thực sự quá trình đẩy mụn sẽ diễn ra bao lâu. Thông thường, bạn nên sử dụng sản phẩm mới trong 3 tháng và theo dõi xem sau 3-4 tuần đầu, da có cải thiện được chút nào không. Nếu bạn vẫn bị mụn sau 3 tháng (hoặc nếu da không có chút cải thiện nào sau 3 tuần), bạn nên chuyên sang sản phẩm khác. 3 tháng là thời gian đủ để da bạn tái tạo và đẩy các nốt mụn tiềm năng lên bề mặt da. Nếu không làm được điều này, nghĩa là nó không có hiệu quả.

Nếu đẩy mụn thành công thì sau đó có cần dùng tiếp BHA/ AHA không?

Nếu da đã trải qua quá trình đẩy mụn và lấy nhân xong, da láng mịn sạch mụn rồi vẫn nên duy trì việc dùng tẩy da chết hóa học AHA/BHA nhưng bạn nên giảm nồng độ xuống hoặc giảm tần suất dùng xuống còn 2-3 lần 1 tuần thay vì dùng hằng ngày như trước kia. Kết hợp dưỡng ẩm và chống nắng đầy đủ để hạn chế tình trạng da khô, hoặc tổn thương do tia UV.

Gợi ý một số sản phẩm BHA, AHA nổi bật: