Giải đáp những câu hỏi nhức nhối nhất về trị mụn

Mụn là tình trạng về da vô cùng phổ biến, Happy Skin đoán là bạn đã có ít nhất một hoặc hai cuộc chạm trán với những nót mụn cứng đầu – và bạn chắc hẳn cũng có một vài câu hỏi. Vậy nên, Happy Skin đã tổng hợp những câu hỏi thường gặp nhất trong việc điều trị mụn đến để chia sẻ một số thông tin xác thực, bao gồm cả cách nặn mụn sao cho đúng, lý do tại sao bạn có những nốt mụn trên mông, và điều gì gây nên mụn.

Hãy đọc tiếp để tìm hiểu về tất cả mọi điều mà bạn đã luôn muốn biết về mụn trứng cá từ lâu (nhưng quá ngại để hỏi).

Có những loại mụn nào?

Bởi vì chúng thực sự không giống nhau. Mụn trứng cá có hai loại lớn: viêm và không viêm. Tuy nhiên, chúng vẫn có những điểm tương đồng. Có ba nguyên nhân cơ bản gây ra mụn: dầu nhờn, vi khuẩn, và tế bào da, cả ba thứ đều gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Nếu bạn có nhiều vi khuẩn trong lỗ chân lông, bạn rất dễ bị mụn viêm. Nếu làn da bạn có lớp bã nhờn dày hay quá nhiều tế bào da thừa, vậy thì bạn dễ gặp phải loại mụn không viêm hơn.

Mụn trứng cá có hai loại lớn: viêm và không viêm

Mụn không viêm bao gồm mụn đầu đen và mụn đầu trắng, hay còn gọi là mụn có nhân (comedone). Mụn đầu trắng là những nốt nhỏ màu trắng, và mụn đầu đen trông như những đốm bụi bẩn nhỏ xíu trên mặt bạn. Những nốt mụn này không mẩn đỏ lên hay gây đau rát, và chúng không thay đổi kích thước. Mụn viêm bao gồm mụn đỏ (papule) và mụn mủ (pustule). Cả hai loại đều là những nốt đỏ lớn hơn và sưng đau, nhưng mụn mủ có chứa mủ.

Mụn bọc/ mụn nang về bản chất là mụn viêm, nhưng chúng thuộc một loại riêng biệt. Những nốt mụn này có kích thước lớn nhất, và chúng xâm nhập rất sâu dưới bề mặt da. Các tuyến nhờn dưới da bị sưng tấy và kích ứng, và chứa đầy máu, gây đau nhức.

Trong những nốt mụn có gì?

Đây là đoạn mà các mô tả sẽ trở nên gớm ghiếc hơn cả. Những lỗ chân lông bao gồm các tế bào da có tên gọi là tế bào nang keratinocyte. Một số người thường sở hữu những tế bào keratinocyte kết dính hơn bình thường, và đôi lúc hooc-môn của họ làm cho những tế bào này bít kín lỗ chân lông. Sự kết hợp của những tế bào da dính nhớp này và bã nhờn có thể hình thành một nút bịt bán rắn (semi-solid).

Những vật thể này lấp đầy các lỗ mụn đầu trắng và đầu đen

Những vật thể này lấp đầy các lỗ mụn đầu trắng và đầu đen. Mụn đầu trắng có một lớp da che kín lỗ chân lông. Ngược lại, mụn đầu đen nằm trong lỗ chân lông hở miệng và tiếp xúc với không khí chứa oxi. Khi đầu nhân mụn trong lỗ chân lông bị oxi hoá, nó sẽ chuyển màu đen, do vậy nên có tên là mụn đầu đen.

Mụn bọc, mụn mủ và mụn đỏ đều chứa đầy máu, mủ, và dịch trong suốt gọi là huyết tương. Nguyên nhân khiến cho mụn viêm sưng tấy là vì cơ thể bạn đang ra lệnh cho hệ thống miễn dịch chống lại sự kích ứng trong lỗ chân lông của bạn. Phản ứng miễn dịch đó mang ý nghĩa, những mạch máu sẽ giãn nở ra để vận chuyển bạch cầu có khả năng trung hoà các phần tử lạ xâm nhập. Lượng máu lưu thông tăng cùng sự có mặt của chất dịch miễn dịch gây ra sưng tấy và đau nhức. Mủ màu vàng thực ra là bã nhờn, da, và vi khuẩn chết đẩy lên trên bề mặt.

Tôi có thể nặn mụn được không?

Bất kỳ bác sĩ da liễu hay chuyên viên thẩm mỹ nào cũng đều sẽ kiên quyết cảnh báo bạn không được để tay chạm vào mụn. Thế nhưng, bất kỳ chuyên gia nào hiểu được bản tính con người cũng sẽ cho bạn một vài lời khuyên về việc nặn mụn sao cho an toàn.

Cảnh báo bạn không được để tay chạm vào mụn

Đừng nặn một nốt mụn chưa sẵn sàng/chưa chín. Nếu ở giữa nốt mụn có màu trắng hoặc vàng, bạn có thể thử nặn nó ra.

Bác sĩ Zeichner khuyên bạn nên coi việc nặn mụn như một quy trình phẫu thuật, bởi vì nó thực sự là như vậy, và nhớ rửa tay thật kỹ, cắt móng tay, và rửa mặt thật sạch. Lý tưởng nhất là dùng hai đầu tăm bông thay vì bàn tay của bạn. Nhẹ nhàng ấn hai đầu tăm bông xuống – KHÔNG ĐƯỢC ép mạnh hai bên. Việc đó sẽ chỉ đẩy phần mủ và máu sâu thêm vào da, khiến cho tuyến nhờn bị vỡ và nhiễm trùng lan rộng. Kết cục bạn sẽ chỉ có một nốt mụn lớn và lâu biến mất hơn.

Khi bạn đã lấy đi được phần mủ, ngừng ấn. Nếu có máu hoặc huyết tương chảy ra, nốt mụn chưa đủ chín. Dùng lực nhẹ để giữ một miếng khăn giấy trên nốt mụn cho đến khi máu ngừng chảy.

Cảm giác thôi thúc muốn nặn mụn là một cách để bạn cảm thấy mình kiểm soát được nhiều hơn những gì đang diễn ra với những nốt mụn. Đa số mọi người chỉ làm tình hình trở nên tệ hơn khi họ nặn hay cạy mụn.

Biện pháp nào hiệu quả nếu cần thu nhỏ mụn cấp tốc?

Bác sĩ da liễu có thể tiêm cho bạn một liều cortisone tập trung điều trị sự viêm nhiễm và có thể làm giảm đáng kể kích thước nốt mụn.

Bạn đã từng bị mụn bọc (u nang) hành hạ suốt hai tuần liền hoặc lâu hơn nữa chưa? Hãy cân nhắc về việc sử dụng một biện pháp can thiệp chuyên nghiệp. Bởi vì mụn nang nằm rất sâu trong da, sử dụng một loại kem chấm mụn có vẻ không hiệu quả cho lắm. Cách tốt nhất là hoàn toàn không đụng vào nó, bằng không bạn sẽ chỉ gây thêm kích ứng và khiến nốt mụn trông tệ hơn nhiều.

Có phải nổi mụn là do tôi chạm vào mặt mình quá nhiều?

Việc này khá phức tạp. Những vi trùng trên tay bạn không phải là loại vi trùng gây nổi mụn, tuy nhiên bụi bẩn và dầu nhờn bạn chạm vào có thể là vấn đề. Hãy nghĩ về tất cả những thứ chúng ta đã chạm vào trong một ngày mà thậm chí còn chẳng để ý tới – đồ ăn, tóc, tay nắm cửa, thú nuôi.

Những sản phẩm nền dầu, kết cấu đặc và nhờn dính đều gây tắc lỗ chân lông. Cùng với những lỗ chân lông bị bít kín và lớp dầu thừa, vi khuẩn gây nổi mụn có lượng lớn thức ăn và sinh sôi nảy nở nhanh chóng. Bác sĩ khuyên bạn nên kéo tóc cho khỏi chạm vào mặt khi ngủ và chọn những loại sản phẩm không dầu, không silicon để giúp ngăn ngừa nổi mụn nhiều hơn nữa. Và, tất nhiên, bạn vẫn không nên chạm vào mặt. Bất cứ khi nào bạn quấy rầy các tuyến dầu và nang lông, bạn đang tự tạo nên nguy cơ kích ứng và viêm nhiễm cho làn da của mình.

Tại sao tôi chỉ có mụn trên đường viền tóc?

Nguyên nhân có thể là do kiểu tóc của bạn hoặc những bài tập thể dục. Bất kỳ thứ gì chạm hoặc chà xát nang lông, và ngăn cản dầu nhờn tiết lên bề mặt, làm tăng khả năng gây tắc nghẽn. Điều này có nghĩa là, mũ nón hoặc băng đô có thể là nguyên nhân khiến bạn bị nổi mụn. Sự cọ xát liên tục cũng có thể làm cho các nang lông thu hẹp lại, tăng khả năng hình thành mụn. Đồng thời, hãy kiểm tra lại các sản phẩm chăm sóc tóc của bạn – đặc biệt là nếu bạn có tóc mái. Dầu nhờn từ tóc mái có thể bít kín lỗ chân lông của bạn.

Mồ hôi cũng có thể là nguyên nhân. Sự đổ mồ hôi giống như là… xát muối vào vết thương và gây kích ứng các nang lông. Tập thể dục trên một tấm thảm cũng có thể gây nổi mụn, bởi vì việc đó sẽ làm cho mồ hôi và dầu tiếp xúc trực tiếp với làn da. Có thói quen đạp xe trong nhà hay tập yoga? Lau sạch bất kỳ dụng cụ nào làn da bạn chạm vào, và rửa mặt thật sạch với một loại sữa rửa mặt chứa axit alpha-hydroxy (AHA) sau mỗi buổi tập. Hãy tìm một sản phẩm chứa axit glycolic hoặc salicylic.

Những nốt mụn bọc trên cằm, quai hàm, và cổ?

Tình trạng này thông thường là do một số biến đổi nội tiết. Khi chúng ta già đi, mụn thường nổi lên ở những phần nằm phía dưới khuôn mặt hoặc đường viền quai hàm. Thế nhưng, bạn cũng nên để ý tới vị trí đặt điện thoại để nghe của mình. Cọ xát quá nhiều ở vùng này cũng có thể dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông,

Đối với mụn nội tiết, giải pháp có thể là những vỉ thuốc tránh thai giúp cân bằng hàm lượng testoterone. Nếu điện thoại của bạn là vấn đề, đổi sang loại dùng tai nghe và rửa mặt với dung dịch chứa AHA.

Đừngquá gay gắt thực hiện chu trình chống lại mụn. Rất nhiều nghĩ rằng mụn là một vấn đề do khối lượng dầu tiết ra, trong khi đó, trên thực tế, nó là một vấn đề do chất lượng dầu tiết ra. Khi bị nổi mụn, lớp dầu quá dày và giống như sáp, do đó vón cục lại và hình thành nên nhân mụn. Vậy nên, rửa và chà xát bề mặt da không giúp gì cho việc ngăn chặn loại mụn nang này. Trên thực tế, mụn trứng cá ở người lớn thường có mối liên hệ tới tình trạng khô da – sử dụng những liệu pháp mạnh sẽ chỉ khiến cho da khô và da chết làm tắc lỗ chân lông.

Tại sao mông tôi nổi mụn?

Về cơ bản, những nốt đỏ nổi trên mông một số người không phải mụn trứng cá. Chúng được gọi là viêm nang lông và xuất hiện do sự viêm nhiễm các nang lông dưới da. Đôi khi, nhiễm trùng là nguyên nhân gây viêm, nhưng những nốt đỏ này cũng có thể là hậu quả từ một vết thương hở hoặc kích ứng.

Một thủ phạm có khả năng là trang phục tập thể dục của bạn. Quần áo bó chặt và mồ hôi có thể bít lỗ chân lông, khiến cho các tế bào da chết và dầu nhờn bị giữ lại và gây ra tình trạng viêm nhiễm đau nhức. Thay bộ đồ tập thể dục của bạn ra ngay sau khi kết thúc bài tập càng sớm càng tốt, và sử dụng một loại sữa tắm toàn thân chứa AHA hoặc benzoyl peroxide để giúp làm dịu vùng da kích ứng.