Phương Pháp Trị Mụn Nào Bạn Nên Và Tuyệt Đối Không Nên Thử

Mụn luôn là vấn đề gây đau đầu đối với bất kỳ ai đang phải đối mặt với nó. Có hàng chục biện pháp từ các bác sĩ da liễu, chuyên gia thẩm mỹ cho đến các lời truyền miệng trên mạng nhưng câu hỏi quan trọng nhất được đặt ra là liệu các biện pháp này có đem lại hiệu quả không? Dưới đây là một số đánh giá về những biện pháp trị mụn phổ biến nhất hiện nay.

Thuốc kháng sinh: có

Có một lí do vì sao nhiều chuyên gia da liễu kê đơn thuốc kháng sinh: Chúng rất hiệu quả. Thuốc kháng sinh rất hữu hiệu, đặc biệt là thuốc uống qua đường miệng. Nhưng, bạn nên lưu ý đến khả năng miễn dịch của vi khuẩn (lờn thuốc), tình trạng sẽ có thể xảy ra sau khoảng 1 tháng dùng thuốc. Vì vậy, bạn cần sử dụng biện pháp này dưới sự kiểm soát của bác sĩ. Một cách tiếp cận đa chiều sẽ đem lại hiệu quả cao hơn. Thông thường các bác sĩ sẽ kết hợp điều trị thuốc kháng sinh dạng uống cùng với các loại kem bôi và benzoyl peroxide, giúp giảm thiểu nguy cơ kháng kháng sinh. Sau khoảng thời gian điều trị bằng thuốc, hãy duy trì kết quả điều trị với các biện pháp chữa trị ngoài da.

Bạn cần sử dụng biện pháp này dưới sự kiểm soát của bác sĩ

Kỹ thuật châm cứu: Có thể

Liệu kiểm soát sinh khí của bạn có thể dẫn đến ít đợt nổi mụn hơn không? Có thể – nhưng chỉ một cách gián tiếp mà thôi. Đối với vài người, mức độ căng thẳng (stress) cao có thể gây ra mụn. Không có đủ chứng cứ khoa học để nói rằng châm cứu có thể chữa trị mụn, nhưng liệu pháp này có thể giúp giảm căng thẳng. Vậy nên, đối với bất kỳ ai sở hữu làn da có thể trở nên sần sùi mỗi khi nồng độ cortisol của họ tăng cao, châm cứu có thể giúp ích được đấy.

Không có đủ chứng cứ khoa học để nói rằng châm cứu có thể chữa trị mụn, nhưng liệu pháp này có thể giúp giảm căng thẳng

Tuy nhiên châm cứu không phải là một phép màu. Bạn có thể dùng biện pháp châm cứu, bạn có thể ăn uống lành mạnh, và kiểm soát sự căng thẳng của bản thân và ngồi thiền. Nhưng, nếu bạn vẫn tiếp tục dùng những sản phẩm làm tắc nghẽn lỗ chân lông hay nặn mụn trên mặt, làn da của bạn vẫn sẽ gặp phải những đợt mụn thôi.

Giấm táo: Không

Nếu như mạng Internet có thể tin cậy được, giấm táo – bằng cách uống, thoa lên da, hay hoà vào nước tắm – có thể đem lại hiệu quả một cách thần kỳ. Đáng buồn thay, trị mụn không phải là lợi ích của nó. Giấm táo có tính sát trùng, nhưng các dữ liệu về công dụng của giấm táo trong việc trị mụn lại rất hạn chế. Giấm táo có thể tiêu diệt vi khuẩn trên bề mặt nhưng sẽ không bao giờ có thể đi sâu vào trong và làm sạch tất cả các lỗ chân lông ấy.

Giấm táo có tính sát trùng, nhưng các dữ liệu về công dụng của giấm táo trong việc trị mụn lại rất hạn chế

Spironolactone: Có

Thường được biết với biệt hiệu của nó, Spiro, loại thuốc kê đơn này có hiệu quả vô cùng lớn trong việc điều trị mụn nội tiết. (Nếu bạn chỉ đang giải quyết mụn đầu đen và đầu trắng, thì đừng để ý đến.) Loại thuốc chống androgen này hoạt động bằng cách hạn chế sự thay đổi nồng độ nội tiết, từ đó có thể giảm số lượng các đợt nổi mụn. Spiro không phải là một loại nội tiết, và nó không thay đổi nồng độ nội tiết của bất kỳ ai. Nó chỉ làm cho nội tiết không gây ảnh hưởng xấu đến làn da. Nhược điểm là Spiro có rất nhiều tác dụng phụ. Vì vậy, các bác sĩ cũng không thường xuyên sử dụng biện pháp này. Một lời cảnh báo: Nếu bạn đang lên kế hoạch mang thai, bạn nên dừng sử dụng spiro.

Các bác sĩ cũng không thường xuyên sử dụng biện pháp này. Một lời cảnh báo: Nếu bạn đang lên kế hoạch mang thai, bạn nên dừng sử dụng spiro.

Isotretinoin: Có

Còn được biết là lựa chọn tuyệt vời để trị mụn, Isotretinoin có thể làm thay đổi cuộc đời. Dù isotretinoin hữu hiệu với hầu hết mọi người, đây không phải là loại thuốc dễ sử dụng. Có rất nhiều tác dụng phụ tiềm tàng, đặc biệt là trầm cảm. Làn da khô nứt, kích ứng, chảy máu mũi, và đau nhức xương khớp là một số tác dụng phụ phổ biến của loại thuốc này.

Isotretinoin chỉ sử dụng tốt nhất đối với người có tình trạng mụn nặng – các khối u sâu và mụn nang bọc gây đau nhức kéo dài hàng tháng trời, mà các phương pháp trị liệu khác không có tác dụng gì. Với sự điều chỉnh hợp lý và sử dụng đúng cách, loại thuốc này vẫn an toàn. Nói cách khác, hãy đến gặp bác sĩ da liễu của bạn.

Hãy đến gặp bác sĩ da liễu của bạn trước khi sử dụng liệu pháp này

Kem đánh răng: Không

Hầu hết chúng ta đều đã nghe rằng khi bạn có một cục mụn to trên mũi, một chút kem đánh răng Crest bôi lên sẽ khiến nốt mụn lặn ngay sau 1 đêm. Không hẳn là như thế. Điều này gây cảm giác như bạn đang chữa trị nốt mụn vì đa số trường hợp đều có bột baking soda trong kem đánh răng, và tác nhân này giúp đẩy mủ trong mụn ra. Vậy nên, bạn sẽ cảm thấy nốt mụn khô đi, nhưng việc đó không thật sự làm cho mụn biến mất nhanh hơn chút nào.

Việc đó không thật sự làm cho mụn biến mất nhanh hơn chút nào

Hơn nữa, nhiều công thức kem đánh răng có chứa sodium lauryl sulfate (SLS), một thành phần có thể kích thích mụn hình thành. SLS có thể kích ứng vùng da xung quanh mụn và làm cho mụn trở nên tấy đỏ hơn. Tốt nhất là dùng kem đánh răng vào đúng nơi nó thuộc về: làm cho miệng của bạn sạch sẽ và thơm mùi bạc hà.

Ngưng dùng thực phẩm bơ sữa: Có thể

Mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và mụn không quá vững chắc – chưa thôi – nhưng điều đó đang thay đổi. Viện nghiên cứu da liễu Hoa Kỳ đã phát hiện những bằng chứng tiềm năng cho rằng bơ sữa và các thực phẩm giàu glycemic (như bánh mì trắng và khoai tây) có thể khiến cho tình trạng mụn nặng hơn.

Hãy tránh uống sữa bò, đặc biệt là sữa tách béo. Các tác nhân sinh trưởng hay nội tiết trong sữa có thể kích thích tuyến dầu. Đồng thời, hãy tránh các loại thực phẩm có chỉ số glycemic cao, thứ có thể góp phần gây nổi mụn.

Hãy tránh uống sữa bò, đặc biệt là sữa tách béo

Bơ sữa nói chung có thể gây viêm nhiễm. Mụn là một sự kết hợp của việc sản xuất quá nhiều dầu và dư thừa tế bào da chết tập trung trong lỗ chân lông kết hợp với tình trạng viêm nhiễm. Hãy để ý thật kỹ cơ thể bạn. Nếu bạn cảm thấy bạn ít gặp mụn hơn khi không dùng thực phẩm bơ sữa, vậy thì hãy tránh xa chúng.

Benzoyl Peroxide & Salicylic Acid: Có

Những phương pháp cổ điển được bày bán ở các cửa hàng giúp điều trị mụn bằng cách tiêu diệt vi khuẩn và giữ cho lỗ chân lông sạch sẽ.

Chìa khóa chính là việc hiểu rõ các loại mụn chúng có thể giúp điều trị. Đối với những người không có mụn đỏ hay mụn bọc sâu, và chỉ có mụn ẩn, salicylic acid sẽ điều trị tốt hơn. Đối với mụn viễm nhiễm, mụn đỏ, hãy dùng benzoyl peroxide.

Benzoyl peroxide là có thể gây khô da hoặc làm da bỏng rát

Dù vậy, nếu bạn có làn da mẫn cảm, bạn có thể sẽ muốn chọn những sản phẩm khác. Benzoyl peroxide là có thể gây khô da hoặc làm da bỏng rát.

Mặt nạ hóa học dạng lột: Có thể

Mặt nạ dạng lột có thể vô cùng tuyệt vời, chúng làm các lỗ chân lông sạch sẽ đồng thời loại bỏ các tế bào da chết. Cần nhấn mạnh rằng mặt nạ dạng lột là một phần trong quá trình trị liệu của họ, nhưng không phải là cả quá trình. Một số mặt nạ hóa học nhẹ nhàng có thể rất hữu ích, đặc biệt là đối với những người có nhiều mụn đầu đen. Đó không phải là một cách chữa trị dứt điểm, nhưng nó có thể giúp mọi thứ tạm thời trở nên tốt hơn.

Bài học rút ra: Sử dụng một mặt nạ dạng lột có thể là một bước tới chữa sạch mụn, nhưng đó chỉ là một phần của cả quá trình.

Thuốc tránh thai: Có

Nhiều phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai và nhận thấy sự cải thiện rõ với tình trạng mụn của họ, nhờ vào khả năng điều hòa nội tiết của thuốc tránh thai dạng uống. Đối với phụ nữ đang sử dụng thuốc, làn da của họ ít dầu và bóng nhờn hơn. Tình trạng mụn của họ được cải thiện. Điều quan trọng là bạn cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để mang lại hiệu quả cao và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Điều quan trọng là bạn cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để mang lại hiệu quả cao và tránh các tác dụng phụ không mong muốn

Tretinoin: Có

Được biết nhiều hơn các tên thương hiệu như Retin-A, tretinoin là một dạng thuốc bôi của vitamin A. Loại thuốc này giúp giảm viêm nhiễm, giúp các tế bào dính xung quanh nang trở lại bình thường và làm sạch các chân lông bị tắc nghẽn.

Loại thuốc này rất hiệu quả đối với mụn đầu đen và mụn đầu trắng, nó có thể ngăn ngừa mụn xuất hiện.

Nếu bạn đang dùng tretinoin, hãy kiên nhẫn

Tretinoin không phải là một phương pháp trị liệu điểm (spot treatment), hay có khả năng đem lại hiệu quả chỉ sau một đêm. Loại thuốc này thường cần vài tuần để có thể thấy được sự cải thiện. Đôi khi mụn nổi lên vào lúc thời gian đầu do quá trình tự thanh tẩy của làn da khỏi dầu bên trong mụn. Vậy nên, nếu bạn đang dùng tretinoin, hãy kiên nhẫn – mọi thứ có thể trở nên tệ hơn trước khi bắt đầu cải thiện lại, nhưng làn da của bạn chắc chắn sẽ trở nên đẹp hơn.

Dầu dừa: Không

Ah, dầu dừa. Thật ngon miệng! Thật tự nhiên! Nhưng thật chắc chắn sẽ làm bạn nổi mụn. Thoa dầu dừa lên làn da bạn để trị mụn là một điều thật sự không nên làm. Mặc dù có khả năng kháng khuẩn, nhưng do thành phần có tỷ lệ oleic acid cao, mỗi lần bạn thoa dầu dừa lên da, dầu sẽ lấp kín các các lỗ chân lông.

Thoa dầu dừa lên làn da bạn để trị mụn là một điều thật sự không nên làm

Tia UV: Không

Tiếp xúc một chút ánh sáng mặt trời có thể “làm khô” những nốt mụn nhờn bóng, đúng không? Có thể, nhưng tiếp xúc tia UV không phải là một ý tưởng tốt. Ngoài những nguy hiểm rõ rệt của tiếp xúc ánh sáng – bao gồm đẩy nhanh quá trình lão hóa và nguy cơ ung thư da tăng cao – cũng có một sự thật đơn giản rằng, có những cách tốt hơn để sử dụng ánh sáng trong điều trị mụn.

Một số loại ánh sáng nhất định có thể giúp trị mụn. Nhưng ánh sáng mặt trời chứa nhiều loại tia UV khác nhau, và sự hỗn hợp này có thể gây ra tình trạng còn tệ hơn cả mụn. Các tia sáng có thể hữu ích, nhưng bạn cần sử dụng những loại tia ấy bằng máy móc ở phòng khám của các bác sĩ.

Liệu pháp ánh sáng LED: Có thể

Hãy nói về sự đặc biệt của tia sáng xanh này nào. Ánh sáng LED xanh thường được ca ngợi bởi khả năng tiêu diệt vi khuẩn mụn P gây ra các nốt mụn. Kết quả điều trị có thể kéo dài hằng tháng trời, nhưng chúng cũng có thể chỉ tồn tại được khoảng vài tuần. Trị liệu bằng đèn LED này có thể giúp ích, nhưng đây không phải là một cách điều trị dứt điểm, và nó không hữu ích được cho tất cả mọi ngườ. Rất khó để dự đoán xem kết quả sẽ thế nào – hay liệu nó có chút tác dụng nào không.

Trị liệu bằng đèn LED này có thể giúp ích, nhưng đây không phải là một cách điều trị dứt điểm

Mặt nạ aspirin: Có thể

Aspirin là salicylic acid, và salicylic acid tấn công các lỗ chân lông bị tắc nghẽn. Vậy nên, chẳng phải mặt nạ aspirin có khả năng làm sạch mụn sao?

Sản phẩm này nhận một từ “không”. Salicylic acid có tính sát trùng thấp, và nó có thể chống viêm nhiễm. Nếu bạn xay nhuyễn một viên thuốc aspirin, nó có thể giúp được chút ít. Nhưng viên thuốc aspirin đó không được điều chế để đâm xuyên qua lỗ chân lông và đi sâu vào trong như điều mà phương pháp điều trị salicylic acid có thể làm. Aspirin có thể đem lại hiệu quả chút ít, nhưng các thành phần không đủ tốt.

Aspirin chỉ có thể đem lại hiệu quả chút ít

Aspirin có thể vô cùng hiệu quả nếu bạn đang nói về một nốt mụn vô cùng nhỏ, và tất cả những gì bạn muốn là làm khô nó, nhưng mặt nạ này sẽ không hiệu quả với những tình trạng mụn nghiêm trọng.

Mật ong: Có thể

Loại thực phẩm tự nhiên và ngọt ngào này chống viêm nhiễm và tiêu diệt vi khuẩn, đó là lý do mọi người sử dụng nó như một loại mặt nạ trị mụn

Tuy nhiên, đối với những vấn đề về da nghiêm trọng, đừng mong mật ong có thể chữa được tất cả. Mật ong rất tuyệt vời cho làn da của bạn, nhưng không phải đối với việc điều trị mụn. Nếu một ai đó có tình trạng mụn nặng và thoa mật ong lên khắp mặt, điều đó sẽ không giúp ích được gì nhiều cả.

Một số thành phần tự nhiên nhất định hoạt động rất hiệu quả. Nhưng, nếu bạn đưa thành phần ấy để điều chế thậm chí còn hiệu quả hơn với làn da của bạn

Mật ong rất tuyệt vời cho làn da của bạn, nhưng không phải đối với việc điều trị mụn

Kẽm: Có

Mặc dù đây không phải thuốc chữa bách bệnh, kẽm có thể cải thiện làn da bị mụn – dù là dùng trực tiếp trên da hay thông qua đường tiêu hóa. Hấp thụ kẽm là một các khác để cải thiện làn da dễ nổi mụn. Kẽm đã được chứng minh có thể điều trị mụn.

Kẽm tốt nhất nên được như một liệu pháp phụ sử dụng bổ sung cho chế độ ăn uống của bạn. Các thực phẩm như hạt hướng dương, đậu phộng, hào, và gan bò là những thực phẩm tự nhiên chứa đầy loại khoáng chất này; hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng thực phẩm chức năng chứa kẽm, do quá nhiều kẽm có thể dẫn đến triệu chứng thiếu đồng.

Kẽm tốt nhất nên được như một liệu pháp phụ sử dụng bổ sung cho chế độ ăn uống của bạn

Tinh dầu tràm trà: Có thể

Mặc dù loại tinh dầu này thật sự có thể tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm viêm nhiễm, số lượng nghiên cứ ulâm sàng liên quan đến mức độ hiệu quả của nó tương đối ít. Một nghiên cứu năm 2007 đã cho thấy rằng một loại gel chứa 5% dầu tràm trà hiệu quả hơn thuốc giả dược trong điều trị tình mụn nhẹ đến vừa, nhưng số người tham gia thí nghiệm chỉ có 60 người.

Số lượng nghiên cứ ulâm sàng liên quan đến mức độ hiệu quả của nó tương đối ít

Nếu bạn kết hợp loại tinh dầu này vào chu trình chăm sóc da của mình, đừng thoa nó ở dạng đặc. Nếu không pha loãng trước khi thoa, tinh dầu tràm trà có thể gây kích ứng, mẩn đỏ, tróc da, và khô nứt – một vài trong những điều tồi tệ nhất đối với làn da dễ nổi mụn.

Lời kết: Mụn là một vấn đề về da tạm thời và phức tạp. Không một phương pháp nào hiệu quả với tất cả mọi người, vậy nên nếu bạn đã thử nghiệm và thành công với cách chữa trị nào trong bài này, vậy thì bạn đã được tiếp thêm sức mạnh rồi đấy. Đối với những người trong số chúng ta vẫn đang tìm kiếm giải pháp trị mụn thần kỳ cho riêng mình, một chút thử nghiệm và thất bại là cần thiết. Tốt nhất bạn nên sử dụng các phương pháp được sự đồng tình của các chuyên viên thẩm mỹ và bác sĩ da liễu trước, và chờ xem tác dụng của chúng như thế nào.